Konkurs, po raz drugi organizowany wspólnie przez Fundację PRO IDEA i Stowarzyszenie Bukówczan MANU, odbył się 20 października. Bukówiecka sala znów zapełniła się miłośnikami naszej gwary i to z bardzo różnych stron, również z Poznania, Rawicza, Głogowa, Leszna, Kościana, Wschowy i licznych okolicznych miejscowości.
W niedzielnym koncercie udział wzięło 28 finalistów z Krobi, Święciechowy i Bukówca Górnego. Zmagali się w czterech kategoriach:
„Stare Wróble” – czyli ci, którzy w ostatnich dwóch latach byli laureatami I, II, lub III miejsca w kategorii „Stare wróble” lub „Szaranki”
„Szaranki” - laureaci z poprzednich konkursów kategorii „Szczawiki”(wszyscy) oraz kategorii „Szaranki” (laureaci miejsc dalszych niż III)
„Szczawiki” – debiutanci na Konkursie
„Bekalorze” – uczestnicy śpiewają piosenkę (repertuar rozrywkowy, kabaretowy itp., nie piosenkę ludowa), której słowa zostały przetłumaczone (w tłumaczeniu dowolnym) na gwarę wielkopolską.
Finaliści zaprezentowali 16 tekstów i trzy piosenki. Kategoria „Bekalorze” , to nowość w Konkursie. Wprowadzona została , by więcej uczestników Konkursu mogło wziąć udział w koncercie finałowym – w tym roku zamiast przerywników muzycznych kapeli, koncert urozmaicały piosenki konkursowe oraz w wykonaniu kabaretu „Dziura”.
Uczestnicy tegorocznego Konkursu mieli od 9 do 23 lat. Tematyka tekstów jak zawsze była nader różnorodna : sąsiedzkie problemy, handel, ekologia, zagadki kryminalne, bajki, plotki, a nawet swaty!
Uczestnicy prezentowali teksty autorskie opiekunów i instruktorów: Magdaleny Andrzejewskiej z Krobi i Zofii Dragan z Bukówca. Teksty były świetne, bardzo dobrze wykonane, publiczność bawiła się doskonale, a jury ... miało pełne ręce roboty. Poziom był niezwykle wysoki i wyrównany, niełatwo więc było wyłonić zwycięzców. W zrozumieniu tekstów pomocna była jak co roku prezentacja co trudniejszych słów i zwrotów, wyświetlana na ekranie rzutnika.
Podczas gdy obradowało Jury, można było posłuchać kapeli JUNKI Z BUKU, zjeść pyszne ciasta w kawiarence przygotowanej przez mamy i uczniów dzieci ze Zespołu Regionalnego NOWE LOTKO. Można również było wziąć udział w konkursie dla publiczności. Tym razem publika musiała przetłumaczyć słowa: rzuńdlać, rupotanie, wygrzmocić się, morzyć sałate, hajek. Trzeba przyznać, że większość osób świetnie sobie poradziła z tłumaczeniem. Największy problem stworzyło słówko rzuńdlać (powoli gryźć , rzuć).Wśród publiczności rozlosowano nagrody ufundowane przez sponsorów.
Dopisali też wspaniali goście: obecny był przewodniczący Rady Gminy p. Kazimierz Kurpisz, wójt naszej Gminy p. Robert Kasperczak, prof. dr hab. Jerzy Sierociuk z Pracowni Dialektologii UAM Poznań wraz z dr Justyną Kobus, sołtys Bukówca Tadeusz Malepszy z małżonką .
Po raz drugi Konkurs był współfinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Wspomogli go też sponsorzy: Nadleśnictwo Włoszakowice, Bank Spółdzielczy we Włoszakowicach, Gminny Ośrodek Kultury we Włoszakowicach, Sołtys i Rada Sołecka w Bukówcu Górnym , Kabaret Dziura oraz sponsor pragnący zachować anonimowość. Wsparli organizacyjnie bądź przekazali rzeczowe upominki i nagrody: Firma Kenkel SA, Radio ELKA, oraz SKLEPY: MY Center– Włoszakowice, Jan Majer – Bukówiec G., Katarzyna Radke - Bukówiec G., restauracja „Stodoła” z Bukówca Górnego.
Z całego serca dziękujemy wszystkim, którzy pomogli przygotować Konkurs, tym już wyżej wymienionym sponsorom, a także: opiekunom i instruktorom, autorom tekstów, gościom. Również mamom i członkom Zespołu Regionalnego Nowe Lotko, paniom: Małgorzacie Woźnej, Annie Knop, Honoracie Majorek, Paulinie Marcinek, Sylwii Poloszyk, Janinie Głuszak, Krystynie Głuszak, Marcie Kiełczewskiej, Julce Majorek, Urszuli Raszewskiej, Renacie Marcinek. Szczególne podziękowania kierujemy pod adresem firmy Sound Production za nagłośnienie, Alicji Żukowskiej za projekty plakatów, zaproszeń, dyplomów i dekoracji, pani Marleny Kordylas za wykonanie Krzasnych Krych do gry w Trzaśloka, panów Adama Marczuka i Antoniego Samola z firmy Werner Kenkel SA za wykonanie dekoracji, pana Daniela Piaseckiego za wynajem mebli do kawiarenki oraz członków Stowarzyszenia Bukówczan Manu, młodzieży i członków Kabaretu Dziura za przygotowanie sceny i widowni.
Pragniemy także podziękować mediom, w szczególności radiu ELKA, a także: Radiu Poznań, Telewizji Leszno, Panoramie Leszczyńskiej i Gazecie ABC za reklamę i obecność na Konkursie.
Dziękujemy także naszym Jurorkom, dr Justynie Kobus, mgr Marii Kubiak, mgr Dominice Woźnej, p. Marii Rozwalce, poniżej prezentujemy wyniki Konkursu:
W kategorii Stare Wróble do lat 12:
I miejsce
Julia Konieczna
II miejsce
Julia Majorek
Weronika Przybył
III miejsce
Joanna Ratajczyk
Luiza Małecka
W kategorii Stare Wróble powyżej 12 lat:
I miejsce
Patrycja Śliwa
Sandra Marcinek
II miejsce
Zuzanna Dolata
Marcelina Urbańska
III miejsce
Klaudia Lorych
Alicja Drobnik
IV miejsce
Izabela Karpowicz
W kategorii Szaranki:
I miejsce
Emilia Nowak
Zuzanna Przybyła
II miejsce
Maja Włodarczyk
Igor Karpowicz
III miejsce Dominika Grycz
W kategorii Szczawiki:
I miejsce
Monika Nowak
II miejsce
Kacper Huchrak
Dobrochna Marcinek
III miejsce
Julia Halasa
Lilianna Musielak
IV miejsce
Kaja Majorek
Szymon Wieczorek
W kategorii Bekalorze:
I miejsce
Anna Zając
II miejsce
Stanisław Czubała
Józef Czubała
III miejsce
Marta Kiełczewska
Wszyscy uczestnicy otrzymali dyplomy, nagrody pieniężne oraz gry „Trzaśloki” przygotowane specjalnie na Konkurs.
Pragniemy gorąco podziękować widzom, którzy pokazali, że gwara, mowa naszych przodków, to nie „stare klekoty”, że można przy niej miło spędzić czas, że wciąż jest wielu ludzi, którzy lubią naszą starą mowę i zjeżdżają do nas nawet z dalekich stron, by jej posłuchać.
A już wkrótce, jako pokłosie Konkursu, pięć kolejnych filmików w ramach projektu GWARA W SIECI!
Zofia Dragan
Suplement:
1.Co to za gra ten TRZAŚLOK?
Do gry potrzeba:
Kawoł żdżoru
i chyntnych poru
Któ może grać:
Gra w trzaśloka – do dziewuchyi i chłopoka,
busi, dziadzi, bymna, szczuna,
cheji, srolka i cabuna
Któ wygrywo:-
Czy to wożne? Ty i jo
- do uciechy grumy so!
2.Do poczytanie w wolnej chwili jeden z przekładów z polskiego na nasze, czyli wiersz Brzechwy Pali się w przekładzie Z. Dragan:
Pouli się!
Leciaa rouz mucha z Lyszna na Sundzie
Patrzy –remiza, myśli – so siuńdzie…
Na wieży strażouk uostro garuje,
na duole wiara cuoś tam klaruje…
Mucha strażouka w glouzno haknuła!
Na ruywne giyry gó puostawióła
Paczy - puod straż sie wiara kantoli …
„Ludzie! Jeryniu! PRZECIY SIE POULI!
Pożar Strażouki, brać się panuowie!
Chałupa pouli się w Świynciochuowie!”
Wyrychtowaa się straż w pu minułty
Kłynia uoprzyngli – kłyń nie podkuty!
Niech zarou kuowol przyjdzie duo straży,
buo tam hajcuje się corouz barzy!
Dali! Dzie kuowol, idzie czy nie?
Dawać tu sikwe! A sikwa dzie?
Jes, jyno pumpa ji wczorym klynkła…
Dawejcie becze, szak… becza pynkła
Dawać bednourza, kucier dło kłyni!
- a tam studóła już sie patuni!
Wećpić na pake grace i liny
Chuopy! Tam się jaro sie uod guodziny!
Wrejście strażouki w kłype wziyni się
Pouli się! Pouli się! Pouli się! Pouli się!
Becze zatkali i pojachali
Jedni trymbiyli, drudzy glingali
Dzie to się pouli? Muoże tuo tam?
Jadóm i trymbióm: tratata tam
Na skryncie leko przyśtopuowali…
A tam, tej, czourne dymisko wali!
Z coukie ulice ludzie zebrali sie
Pouli się! Pouli się! Pouli się! Pouli się!
Śtyrech strażouków już pómpóm pómpie
I zarou wuoda w ślouchach zaplumpie
W ruch puoszły droubki, siekiyrki, houki
- tuo sóm srażouki, nie paterouki!
Bez strachu w uogiń walóm z sikouwki,
ouż się jednymu kuopcóm nogouwki!
Drułgi spoud droubki ouż ziymia jynkła,
czeciymu w ciapie zolówa pynkła,
a ci przy pómpie - ło młyj ty pajnie!
aby siptali: Świynty Floryjanie!
Jeszczy pijouchym świgli puo żarze,
i wej sa bóło już puo pueżarze!
Pkajóm się nazout dur zmarnuowani..
Ci uomurzyni, ci uobgichani
Jadum i trymbium tratata tam
Ludzie mochajóm jym z uokiyn, z bram!
Mucha się patrzy pkać na Mórkuołowo
Strażouk na wieży kichnół so zdruowo
kłyniewi nuowou świyci puodkuywka
Na beczy świyci uobryncz ganc nuywka
A mucha fyrła – już ji nie bóło…
I tak to wszyjsko sie wej skuyńćzóło!
garuje -chrapie
klaruje - wyjaśnia
wyrychtować się – wyszykować się, być gotowym
Kłynia uoprzyngli - zaprzęgli konia
Sikwa – sikawka (też remiza)
klynkła – popsuła się
becza - beczka
patuni się – kopci się
graca – kilof
w ślouchach zaplumpie - w wężach zachlupie
paterouki – nieudaczniki, patracze
uomurzyni, uobgichani – brudni, oblani
patrzy się pkać – ma chęć udać się