Zwyczaje i obrzędy

W okresie adwentu chłopacy przebierają się w kożuchy obrócone na lewą stronę przepasane słomianym powrósłem lub sznurem i robią  sobie brody (gwiozdory), zaś dziewczyny ubierają się na biało zakrywając twarz welonem lub firaną z przypiętą gwiazdką (gwiozdki). Często towarzyszy im też diabełek z rogami, ogonem i widełkami. Wieczorami dzwoniąc dzwonkiem odwiedzają domy gdzie są małe dzieci, pytają je czy są grzeczne w domu i szkole, co chcą dostać „na gwiozdke”, odpytują też pacierza, no i dyscyplinują („straszą”, że  jak będą tacy niegrzeczni to nic nie dostaną pod choinkę). Nieodłącznym atrybutem gwiozdora jest „lola” czyli długi kij, a gwiozdki rózga.  Gwiozdory każą  przeskakiwać przez lolę lub widełki diabła wołając: „Nu to skołki bez widołki!”. Diabeł murzy domowników sadzą, każe też polizać „gorącą cegłę ” (kawałek drewna pomalowany na czerwono). Bywa, że szczególne rozrabiaki dostają nawetod gwiazdora” po pupie, grzecznym dzieciom i tym, którzy obiecuja poprawę, gwiozdka daje łakocie.

W samą wigilię gwiozdur i gwiozdka, już bez diabła, przynoszą prezenty.

 W  Wielki Piątek i Sobotę w porze bicia dzwonów na Anioł Pański (w obrządku katolickim w tych dniach dzwony milkną)  chłopcy w wieku 7 – 15 lat biegną przez wieś z „klekotami” czyli drewnianymi kołatkami oraz ze specjalnie skonstruowanymi taczkami (taczki mają swoje nazwy: „Dziod” i „Baba”).

Niegdyś rok na wsi upływał w rytm ustalonych obrzędów i zwyczajów. Dziś już rzadko kto  pamięta wiele z nich, są wsie i regiony gdzie oprócz choinki i pisanek już nie zostało niemal nic…

W Bukówcu Górnym istnieje tradycja oblewania się wodą. Następuje ono w drugie święto Zmartwychwstania Pańskiego (tzw. Lany poniedziałek). W tym dniu młodzież i dzieci tworzą miedzy sobą kilkuosobowe grupki i chodząc po wsi z wiadrami wypełnionymi wodą nawzajem się oblewają. W tej tradycji biorą udział także starsi mieszkańcy Bukówca Górnego.

 W dzień świętego Walentego czyli 14 lutego, Bukówczanie wystrzegają się wszelkich prac związanych z ubraniami, czyli prania i szycia, nie szukają ubrań, starają się ich nawet nie przekładać w inne miejsca, ponieważ uważają, że to przynosi pecha.

 Dnia 6 stycznia,  czyli w święto Trzech Króli, każdego roku w Bukówcu Górnym święci się kredę.

 W Wielką Sobotę, najczęściej idąc ze święconką, zabiera się do kościoła naczynie (butelkę, kankę, słoik) i w tym naczyniu przynosi się poświęconą w obrządku Wielkiego Tygodnia wodę. Wody tej nie wnosi się do żadnego pomieszczenia.

Inny ciekawy stary zwyczaj to święcenie ziół na zakończenie oktawy Bożego Ciała.. Niektóre zaplata się w małe wianki (kranieczki), niektóre niesie się w bukiecie. Związane wstążką wianki i bukiet niesie się do kościoła, gdzie ksiądz święci je.

Szukaj